1 november 2022

---

Het waren derivaten die in 2008 het financieel systeem op haar  grondvesten deed daveren en ongekende overheidsinterventies op gang brachten. De CDO’s en de credit default swaps sloegen enorme gaten in de balansen van financiële instellingen.

Toen de Russen Oekraïne binnenvielen en de gasprijzen 10 tot 20 keer overkop gingen, hadden plots diverse energiebedrijven een bail-out nodig. Zij hadden de energieprijzen ingedekt via derivaten en moesten gezamenlijk met 1.500 miljard euro aan extra waarborgen over de brug komen om die contracten te eerbiedigen.

Opnieuw moesten overheden interveniëren en energiebedrijven ondersteunen via leningen, garanties of zelfs complete nationalisaties. Duitsland werd noodgedwongen eigenaar van Uniper en stopte het bedrijf inmiddels al 60 miljard euro toe.

 ​​“Zonder interventie van de Bank of England zouden pensioenfondsen in faling zijn gegaan”.

Recent nog in het VK, werd de Bank of England gedwongen om pensioenfondsen een helpende hand te bieden. Zij hadden namelijk via derivaten extra rendement gezocht in renteproducten en zagen de verliezen exploderen toen de rente snel begon op te lopen.

Altijd maar weer die verdomde derivaten die ons op de rand van de afgrond brengen. In 2008 waren we het erover eens dat het toch compleet belachelijk is dat banken kunnen speculeren met ons spaargeld maar in 2022 gebeurt het nog steeds en moeten zelfs pensioenfondsen een bail-out krijgen omdat ze ongehoorde risico’s namen met ons pensioengeld.

Dat we het laatste nog niet gezien hebben met derivaten, is een makkelijke voorspelling. En dat verliezen in de derivatenmarkt toegedekt zullen worden met vers geprinte valuta eveneens.

"De grootste derivatenmarkt is die van de rentederivaten."

De problemen bij de Britse pensioenfondsen moeten ons doen nadenken. De grootste derivatenmarkt is namelijk die van de rentederivaten. Deze markt is volgens de Bank for International Settlements $475.000 miljard groot. Dat is ruwweg zes keer het mondiale BNP. Deze derivaten worden gebruikt om renterisico’s te beheren. Gewoonlijk gaat het om partijen die zich zo willen indekken tegen een stijgende rente.

Maar als iedereen zich wil indekken tegen een stijgende rente, wie staat er dan aan de andere kant van deze trade? Wie betaalt je uit wanneer de rente effectief stijgt? Het is een simpele vraag maar het antwoord is dat allerminst. Ik volg deze markt al vijftien jaar met de nodige aandacht op en ik heb in die tijd nooit iemand gevonden die het mij kan uitleggen.

Nu de rentes overal stijgende zijn, gaan we het antwoord misschien toch nog te horen krijgen. De verliezen in deze markt moeten ondertussen gigantische proporties hebben aangenomen en deze zullen vast wel ergens opduiken.

---

Wat is een derivaat?

Een derivaat is een financieel instrument waarvan de waarde is afgeleid van de onderliggende waarde, bij voorbeeld de VS papieren dollar is een derivaat. Haar waarde werd ooit afgeleid van goud, of zilver (toen wettig geld) gehouden bij toenmalige ministerie van financiën en/of gouden en zilveren munten die de VS overheid had geslagen en in omloop had gebracht. Decennia geleden kon men met een papieren dollar bij elke bank een munt edelmetaal in ruil hiervoor vragen.

De nominale waarde van de derivatenmarkt was in 2007 ruwweg $1,4 biljard en 144 biljoen dollar. Derivaten zijn "afgeleid" van onderliggende activa (huizen, schulden, etc.) Een heleboel slimme mensen hebben geprobeerd uit te leggen wat deze dingen zijn, maar zien door de bomen het bos niet meer. Een derivaat is GEEN activa. Het is, feitelijk, niets, slechts een denkbeeldige veiligheid zonder waarde die banken verhandelen als een soort van 'herenovereenkomst' op de waarde van toekomstige risico's of effecten. 

Laten we aannemen dat u en ik willen wedden op de vraag of onze buurman Joe in gebreke zal komen met zijn hypotheek. Is de weddenschap een activa? Heeft het enige waarde? Beide tellen voor een definitieve "nee". Dat is het equivalent van een derivaat.

Het is totale en complete waanzin om te beweren dat deze items meer zijn dan fictie (bestendigd door een andere fictie: dat Wall Street in staat is deze dingen te waarderen of correct te prijzen). Maar dankzij het lobbyen van Wall Street, zijn zij het middelpunt van de financiële markten geworden.

 Over verleidelijke ETF's en andere door de grootbanken gefabriceerde financiele produkten.

Ik weet het, die dingen zijn soms erg verleidelijk. Zeker als er wat hefboomwerking op zit. Je kan immers van een cent een ton maken in geen tijd. Tenminste als je geluk hebt...en als je dezelfde kaart speelt als diegene die de BOEKEN bijhoudt....de markt-maker. Anders maak je in geen tijd van een ton een cent.

Het probleem met die dingen is dat van zodra je persoonlijke winst te groot wordt, je automatisch een vijand wordt van de markt-maker....en dat die man/vrouw over heelwat meer financiele armslag en informatie beschikt dan wij. Die bookmakers beschikken over de miljoenen/miljarden deposito's van hun klanten (ook die van jij en ik) en kunnen hiermee gemakkelijk de situatie in hun voordeel uitspelen.

De mark-houder die volgt zijn produkt en zijn boek 24 uur per dag op...uur na uur, sekonde na sekonde. De “Martkhouder” van een Financieel produkt, kent per definitie de exacte situatie van de markt: het aantal haussiers alsook het aantal baissiers. Hij houdt immers alle cijfers bij. Hij weet ook heel precies in welke richting de markt moet evolueren en met hoeveel zodat jij (de financiele instelling die straks je bonus uitbetaalt) uit het spel een maximale winst kan halen.

Net daarom gebeurt het vaak dat men de prijs van zo een Financieel Instrument op een vrij onlogische manier ziet evolueren. Zo kan de prijs van het produkt vaak tenderen in TEGEN-OVER-GESTELDE richting van de prijs-evolutie van de onderliggende grondstof, aandeel, index, obligatie, enz...

Als je dus graag tegen de muur loopt en op korte tijd veel geld wenst te verliezen, dan zijn dit soort financiele instrumenten echt IDEAAL.

Wees met deze dingen dus extreem voorzichtig, evenals met de “beursblaadjes” die graag pronken met Calls, Puts, Warrants, …

gepost op 25 Juni 2014 door Francis Schutte

Ik realizeer me dat getallen klinken als iets uit Loony Tunes, dus ik probeer het in perspectief te plaatsen.

$1,4 biljard is ongeveer:

• 40 keer de totale wereldbeurs aandelenmarkt

• 10 keer de totale waarde van alles aandelen en obligaties op de gehele wereld

• 23 keer BBP van de wereld.

Houd in gedachte dat de nominale waarde ('notional value') van de totale hoeveelheid uitstaande OTC derivaten gerapporteerd door het BIS werd verminderd met 50%, toen ongeveer twee jaar geleden BIS haar computer basis voor waardering veranderde door rekening houden met alle derivaten die werden beëindigd op waarde einde looptijd. De actuele totale waarde van alle uitstaande OTC derivaten die voor twee verslagperioden op de boeken van het BIS stond is één biljard, honderveertig biljoen nominale waarde. Dit is een feit. De $700 biljoen die nu wordt genoteerd is niet gewijzigd sinds het getal werd geproduceerd door een verandering in de wijze van verantwoording voor de 'notional value' door het totale getal te verminderen met ruwweg 50%. 

“Na een stijging van slechts 3% in de tweede helft van 2010, was de totale nominale waarde van de uitstaande 'over-the-counter' (OTC) derivaten gestegen met 18% in de eerste helft van 2011 en bereikte $708 biljoen dollar eind juni 2011. Uitstaande nominale waarden van credit default swaps (CDS) groeide met 8%, terwijl uitstaande aandelen-gekoppelde contracten stegen met 21%"- De Bank for International Settlements, nov. 2011

Zo vroeg als in 1998, binnenkort voorzitter van de Commodity Futures Trading Commission (CFTC), Brooksley Born benaderde Alan Greenspan, Bob Rubin en Larry Summers (de drie hoofden van het economisch beleid) over derivaten. Zij zei dat ze dacht dat derivaten zouden moeten worden beteugeld en gereguleerd, omdat zij oncontroleerbaar werden. Het antwoord van Greenspan en gezel was dat als zij zou voorstaan op regulatie, de markt zou imploderen.

De meest liberale schattingen van de bailout kosten ($24 biljoen) is gelijk aan minder dan 2% van de derivatenmarkt en erg gevaarlijk is dat het gros van ze (84%) is gebaseerd op rentetarieven: dit is waarom "zij' liever hun moeder en vader verkopen om de rentetarieven LAAG te houden en waarom zij door dit te doen "zij" hyperinflatie zullen creëren die op zijn beurt de rentetarieven zal opdrijven en het financiële systeem zal vernietigen. 

In 2008 vernietigde de Credit Default Swap (CDS) markt (slechts 1/10e van de grootte van de op rentetarieven gebaseerde derivaten markt) bijna het gehele financiële systeem. Men kan zich slechts voorstellen wat er zou gebeuren als de op rentetarieven gebaseerde derivatenmarkt (die 10 keer zo groot is) een vergelijkbare crisis zou beleven.Het overgrote deel van de blootstelling van derivaten betreft slechts een kleine handvol aan instituten: JP Morgan, Goldman Sachs, Bank of America, Citibank en HSBC. JP Morgan bezit de dubbele hoeveelheid dan Goldman en de Bank of America bezitten [een intelligente spaarder zal voor overduidelijke redenen weg blijven van al deze financiële instituten]. Als 4% van de derivaten risicovol zijn en 10% hiervan slecht eindigen, is AL HET VERMOGEN VAN DEZE BANKEN weggevaagd en gaan zij naar NUL.

WE hebben helaas niet het einde van de cumulatieve kredietverliezen gezien

OTC derivaten problemen gaan niet weg. In plaats van onder controle te zijn, zijn de problemen pas net begonnen!

Het grootste gevaar dat er staat aan te komen zijn de $62 biljoen dollar aan Credit swaps...!

De BIS (Bank of International Settlements) kondigde haar grootste groei in derivaten aangekondigd sinds 1930. Het totaal is ongeveer $1.144 biljard. Notionele waarde wordt echte waarde wanneer één van beide wederpartijen aan de OTC derivaat failliet gaat. Het OTC derivatenhuis kan niet worden toegestaan failliet te gaan. Dit betekent dat welke middelen ook nodig zijn om falende internationale investeringbanken, banken en financiële entiteiten te redden, zullen worden ingezet. In gedachte houdende dat monetaire inflatie prijsinflatie voorafgaat, is er weinig twijfel dat we op het punt staan van Hyperinflatie...klik voor meer informatie.

Na de crash van 1920 gaven wetgevers nieuwe wetten uit (Glass Steagall-act) die het banken verboden om te speculeren op aandelen- en geldmarkten. Sindsdien hebben ze een manier gevonden om hier omheen te werken. Als resultaat is wat we vandaag de dag zien een stuk ERGER geworden.

Vergeleken met Credit Swaps, ziet de Subprime eruit als een wandeling in het park!

Waarom zouden we wakker moeten liggen van derivaten?

Over 'derivaten' is al veel inkt gevloeid en het product is door vele schrijvers (inclusief) mezelf gedemoniseerd, dus het is goed te begrijpen wat ze zijn en waarom ze belangrijk zijn. Dit artikel zal eerst de term 'derivaten' definiëren, de bovenstaande vraag volledig beantwoorden, en in de derde sectie een kort overzicht geven van een paar elementaire termen uit de futures- en spotmarkten.

De moderne financiële derivaten begonnen allemaal met grondstoffen, met name met rijst en graan. De vroegste financiële derivatenmarkt waar ik weet bestond in de vroege jaren 1700 op de Dojima Rijstbeurs in het keizerlijke Japan. Hoewel men in Japan toen al met munten werkte als betaalmiddel, werd er ook rijst gebruikt als belangrijke vorm van indirecte ruil. De Samurai krijgers stalen (of beleefder gezegd, taxeerden) rijst van hun onderdanen. Echter door een reeks slechte oogsten en marktmanipulaties door handelaars, merkten de Samurai dat de koopkracht van de rijst plots een stuk lager was dan ze lange tijd geweest was. Het aanschaffen van een nieuw harnas of een kunstzinnige Geisha werd erg duur in termen van rijst. Onze arme Samurai krabden zich in de helm over wat ze daaraan konden doen.

Om hun inkomen te stabiliseren, besloten de Samurai om hun rijstopbrengsten vooruit te verkopen. Zo overtuigt Jan de Samurai bijvoorbeeld Piet de handelaar om hem een vaste hoeveelheid munten (bv. 15 munten, of de futureprijs) in ruil voor zijn rijstoogst (bv. 1 schepel) die op een vereffeningsdag zal worden geleverd (bv. 3 maanden later). Wanneer de vereffeningsdag van dit 'future contract' aanbreekt, ontvangt Jan de 15 munten en Piet de schepel rijst, die hij zal verkopen, hopelijk voor de prijs die hij verwachtte te krijgen, bijvoorbeeld 18 munten. Jan krijgt het stabiele inkomen dat hij wilde. Piet maakt een mooie winst van 3 munten in ruil voor het risico dat de rijstprijs onder de spotprijs van de dag van de verkoop zou vallen. Met andere woorden, Jan de Samurai verruilt zijn prijsrisico (de prijsvolatiliteit van de rijst) voor het basisrisico van Piet de handelaar (het verschil tussen de futureprijs en de spotprijs). De spotprijs is de marktprijs voor onmiddellijke levering op de dag dat Jan en Piet hun contract afsloten.

Dit proces waarbij het risico van zij die geen kapitaal hebben wordt overgedragen aan zij die dat wel hebben, kan algemene economische groei helpen bevorderen, aangezien het bijdraagt tot de economische vooruitgang van beide partijen. Wat echter als er een overvloed aan rijst is, waardoor de prijs op de vereffeningsdag verlaagd is. Jan de Samurai is nog steeds gelukkig; hij krijgt zijn vaste inkomen. Echter Piet de Handelaar zal met een verlies opgezadeld zitten. Het is ook mogelijk dat rijst schaarser dan verwacht zal zijn, waardoor hij hogere winsten zal opstrijken. Van de kant van Jan de Samurai bekeken is het zo dat als hij op de vereffeningsdag geen rijst heeft, hij zonder inkomen zit, en misschien ook Piet de handelaar moet compenseren voor het basisrisico dat komt kijken bij het beschikbaar houden van een stuk van diens kapitaal.

Eenvoudig gezegd verwijst de term 'derivaten' naar een 'gederiveerd' oftewel afgeleid risico, of een gok, op de prijs van iets, in dit geval rijst, op een bepaald punt in de toekomst. Nu, ik moet hier wel bij vertellen dat dit proces voor de Japanners niet idyllisch was: er kwam hongersnood bij kijken, rellen, monopolistische handelaars, en grove overheidsinterventie bij kijken. Grote economische inefficiënties waar een kleine club mensen winst uit halen... klinkt dit bekend in de oren?

© Alle rechten voorbehouden. De inhoud van dit rapport mag niet worden gekopieerd, gereproduceerd of verspreid zonder expliciete schriftelijke toestemming van Goldonomic